Əlverişli coğrafi mövqeyi, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizləri də daxil olmaqla əsas ticarət yollarının kəsişməsində yerləşməsi ölkəmizin dinamik inkişafını şərtləndirən əsas amillərdəndir. Uzaqgörən iqtisadi siyasət həyata keçirən dövlətimiz çoxşaxəli regional və beynəlxalq ticarət əlaqələrinin qurulmasında əsas oyunçu kimi çıxış edir.
Güclü infrastruktura malik olan Azərbaycan nəqliyyat şəbəkələrinin inkişafına böyük sərmayə qoyaraq bu strateji üstünlüyünü daha da möhkəmləndirməklə mühüm nəqliyyat qovşağına çevrilir. 2017-ci ildə tamamlanan Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolu Azərbaycanı Gürcüstan və Türkiyə ilə birləşdirərək Avropa ilə Asiya arasında birbaşa dəmir yolu əlaqəsi yaradır. Avropa ilə Asiyanı birləşdirən ən qısa yol - BTQ dəmir yolu xətti Qərblə Şərq ölkələri arasında yük daşınmasında tranzit ölkə kimi Azərbaycanın əhəmiyyətini daha da artıraraq ölkəmizin logistik potensialından səmərəli istifadəyə yol açır. Yükdaşımalardan əlavə 1 milyon sərnişinə xidmət göstərən Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu regionda ticari-iqtisadi əlaqələrin əsasını təşkil edən müasir infrastrukturun, nəqliyyat, o cümlədən turizm sahəsinin inkişafına xidmət edir.
Prezident İlham Əliyev bildirib ki, Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmir yolunun ötürücülük qabiliyyətinin genişləndirilməsi məqsədilə Azərbaycan layihənin reallaşmasına 120 milyon dollar investisiya yatıracaq və işlərin gələn il başa çatdırılması nəzərdə tutulur. Genişləndirmə işlərindən sonra BTQ xəttinin ötürücülük qabiliyyəti ildə 1 milyon tondan 5 milyona yüksələcək. 2017-ci ildə Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin istifadəyə verilməsindən sonra Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutunun yükötürmə qabiliyyəti daha da artmış, Orta Dəhlizə əlavə həcmdə yüklərin cəlb edilməsinə geniş imkan yaranmış və qatarların qısa zamanda təyinat yerinə çatma vaxtı qısalmışdır. BTQ dəmir yolu Mərkəzi Asiya ölkələrinin -Türkmənistan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Tacikistan və Qırğızıstanın Avropa bazarına çıxışını sürətləndirir və bu yoldan istifadə edən ölkələrin tranzit daşımalardan əhəmiyyətli gəlir əldə etməsini təmin edir.
Bundan əlavə, 2018-ci ildə açılışı olan Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı Xəzər dənizi regionunda dəniz ticarətini asanlaşdıran və Azərbaycanın logistik imkanlarını artıran əsas yükdaşıma mərkəzinə çevrilib. Xəzər dənizinin ən böyük ticarət limanı olan Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı ölkəmizin ərazisindən keçən Şərq-Qərb və Şimal-Cənub beynəlxalq nəqliyyat dəhlizləri vasitəsilə beynəlxalq yüklərin daşınmasında mühüm rol oynayır. Avrasiyanın əsas nəqliyyat qovşaqlarından biri olan bu liman Azərbaycanın infrastrukturunu yeni istiqamətlər üzrə inkişafını təmin etməklə yükdaşımaların həcmini artıracaq. 2014-cü ildə açılan Bakı Dəniz Limanının layihəsinin birinci mərhələsində bərə terminalı, quru yük terminalı, konteyner sahəsi, giriş-çıxış kanalı, avtomobil və dəmir yolları, eləcə də digər qurğular, infrastruktur obyektləri və binaların tikintisinə başlanılmışdır. Yerləşdiyi ərazinin böyük üstünlüklərə malik olması sayəsində yeni liman Azərbaycanda nəqliyyatın təhlükəsizliyi məsələlərini uğurla həll etməyə, Bakını Xəzər hövzəsində çox müasir və böyük logistika, nəqliyyat mərkəzinə çevirməyə, Xəzəryanı ölkələr arasındakı əməkdaşlığı dərinləşdirməyə, Şimal-Cənub və Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizlərinin tam gücü ilə işləməsinə əlverişli imkanlar yaratmışdır.
Yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı ölkəmizi qərbdə Avropa İttifaqı ölkələri ilə Türkiyə, cənubda İran və Hindistan, şimalda isə Rusiya ilə birləşdirən mühüm iqtisadi əhəmiyyətə malik nəqliyyat qovşağıdır. Azərbaycan Xəzər dənizində ən böyük dəniz limanı olan Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanının tutumunu 15 milyon tondan 25 milyon tona çatdırmağı da planlaşdırır. Qazaxıstan hökuməti isə Qazaxıstan dəniz limanlarını Xəzər dənizi regionunda əsas mərkəzə çevirmək istiqamətində işlərə başlayıb.
Yüklərin daşınmasını asanlaşdırmaq, daha sürətli və səmərəli etmək üçün müxtəlif nəqliyyat vasitələrinin birləşdirilməsinə - multimodal əlaqəyə xüsusi önəm verməsi ölkəmizin nəqliyyat habı statusunu daha da möhkəmləndirir. Belə ki, Azərbaycan yük maşınları, qatar, gəmi, təyyarə və s. nəqliyyat vasitələrindən istifadə etməklə beynəlxalq yüklərin və insanların təhlükəsiz, daha aşağı qiymətə və vaxta qənaətlə mənzilbaşına maneəsiz çatdırılmasına imkan yaradır.
Bakıdakı Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportu Azərbaycanı dünyanın müxtəlif istiqamətləri ilə birləşdirən əsas hava nəqliyyatı qovşağıdır. Beynəlxalq hava limanı Ələt Limanı ilə yanaşı, dəniz, dəmir yolu və avtomobil şəbəkələri arasında səmərəli yükdaşımaları asanlaşdırır. Bu multimodal yanaşma beynəlxalq biznesi və logistika şirkətlərini cəlb edərək daşımalarda çevikliyi və səmərəliliyi təmin edir.
Azərbaycanın nəqliyyat qovşağına çevrilməsi onun regional əməkdaşlıq və tərəfdaşlıqda fəal iştirakı ilə dəstəklənir. Ölkəmizin "bir kəmər, "bir yol" və Transxəzər Beynəlxalq Nəqliyyat Marşrutu kimi müxtəlif beynəlxalq təşəbbüslərdə fəal iştirakı Şərq-Qərb və Şimal-Cənub dəhlizləri boyunca əlaqəni və ticarəti təşviq edərək, Azərbaycanı regional inteqrasiyada əsas oyunçu kimi təqdim edir. Eyni zamanda, Gürcüstan və Türkiyə ilə ikitərəfli sazişlər də sıx iqtisadi əlaqələri dərinləşdirməklə yükdaşımaları asanlaşdırır.
Strateji mövqeyi, infrastrukturun inkişafı, multimodal əlaqə və regional əməkdaşlıq Azərbaycanı Avrasiyada böyük nəqliyyat habına çevirir. Güclü nəqliyyat şəbəkəsinin yaradılması və beynəlxalq tərəfdaşlığa aktiv yanaşması təkcə Azərbaycanda deyil, həm də regionda ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə möhkəm zəmin yaradır.
Zəngin enerji resurslarına sahib olmaqla yanaşı, strateji coğrafi yerləşməsi də Azərbaycanın nəqliyyat qovşağına çevrilməsinə öz töhfəsini verib. Ölkəmiz enerji resurslarının, xüsusilə neft və təbii qazın Xəzər dənizi regionundan beynəlxalq bazarlara daşınması üçün əsas tranzit marşrutu rolunu oynayır. 2006-cı ildən fəaliyyət göstərən Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəməri Azərbaycanı Türkiyənin Aralıq dənizi sahilləri ilə birləşdirərək Xəzər neftinin ixracı üçün birbaşa marşrutu təmin edir. Ölkənin karbohidrogen ehtiyatlarının dünya bazarlarına nəqlini həyata keçirən Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəmərinin reallaşması bütün region üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan neftinin dünya bazarlarına nəqlini təhlükəsiz və ən yüksək beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə gerçəkləşdirən BTC ölkə iqtisadiyyatının daha sürətlə inkişafına və ölkəmizin karbohidrogenlərin işlənməsi üçün çox önəmli nəqliyyat limanına çevrilməsinə geniş imkanlar yaradır.
Azərbaycan tranzit ölkə kimi öz imkanlarını daha da genişləndirir, nəqliyyat sektorunun inkişafı ilə bağlı konkret proqramlar reallaşdırılır. Bir sözlə, nəqliyyat infrastrukturunu ən müasir səviyyədə quran ölkəmiz nəqliyyat, logistika habına çevrilir. Bütün bunlar isə gələcəyə inamla addımlayan ölkəmizi daha da gücləndirir və beynəlxalq aləmdə önəmini artırır.
Mehparə ƏLİYEVA,
"Respublika".
