Azərbaycanda ənənəvi bitkiçilik sahələrindən olan və əhalinin ərzaq təminatında mühüm rol oynayan çəltiyə son illər maraq daha da artıb. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidməti bildirir ki, artıq bu il ölkədə çəltik biçini başa çatıb. 2022-ci ildə respublikanın 9 rayonunda çəltik əkini aparılıb. Çəltik əkinlərinin ümumi sahəsi 3194,25 hektar təşkil edir. Ən çox Lənkəran (802,3 hektar), Ağdaş (681 hektar) və Ucar (678 hektar) rayonlarında çəltik əkilib.
İndiyədək sahələrdə 11558 ton məhsul yığılıb. Hazırda çəltik üzrə orta məhsuldarlıq hər hektardan 36,2 sentner təşkil edir. Bu, ötən ilin yekun orta məhsuldarlıq göstəricisindən 1,4 sentner çoxdur. Bu il respublikada 2021-ci ilə nisbətən 858 ton daha çox məhsul istehsal olunub.
Qeyd edək ki, çəltikçilik ölkənin ərzaq təhlükəsizliyi zəncirində önəmli yer tutur və çəltik bitkisi Azərbaycanda ənənəvi becərilən bitki hesab olunur. Son illər respublikada çəltikçiliyin inkişafına böyük önəm verilməklə bu sahəyə dövlət dəstəyi daha da gücləndirilib, əkin sahələrinin və məhsul istehsalının artırılması ilə bağlı bir sıra zəruri tədbirlər həyata keçirilib. Aqrar Subsidiya Şurasının qərarına əsasən, çəltik becərilən sahənin hər hektarına görə, fermerlərə 360 manat əkin subsidiyası verilir.
Bu il ilk dəfə olaraq Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutu tərəfindən çəltiyin yüksək məhsuldar, xəstəlik və zərərvericilərə davamlı sortlarının yaradılması, introduksiyası, yerli şəraitə adaptasiyası və toxumçuluğunun təşkili istiqamətində tədqiqat işlərinə başlanılıb və institutda “Çəltik bitkisinin seleksiyası və becərmə texnologiyası” şöbəsi yaradılıb. Həmçinin, çəltiyin seleksiyası və toxumçuluğuna dair tədqiqat işlərinin aparılması üçün Lənkəran rayonu ərazisində lazımi infrastruktur yaradılıb.
2020-ci ildən Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunda 2020-2024-cü illər üçün çəltiyin seleksiyasına dair təsdiq olunmuş mövzu planına əsasən Lənkəran bölgəsində seleksiya tədqiqatları həyata keçirilir. Lənkəranda hər il 1,0-1,5 hektar sahədə toxumluq məqsədilə “Avanqard” sortunun super elit reproduksiyalı əkini aparılır və 2,5-3,0 ton elit toxumu istehsal edilərək bölgə fermerlərinə verilir.
Nəriman CAVADOV,
“Respublika”.