Dövrün tələblərinə uyğun istehsal müəssisələrinin yaradılması ölkəmizin ixrac potensialını artırır
İqtisadi inkişafda sənaye həlledici rola malikdir. Bu, həyata keçirilən iqtisadi siyasətdə də daim xüsusi diqqət yetirilən məqamlardandır. Ölkəmizdə sənayeləşmə və qeyri-neft sənayesinin inkişafı Prezident İlham Əliyevin iqtisadi şaxələndirmə siyasətinin əsas istiqamətlərindəndir. Azərbaycanda qabaqcıl texnologiyaların və innovativ üsulların tətbiqi ilə sənayenin digər iqtisadi sahələrlə harmonik inkişafı yönündə sistemli və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir.
Belə ki, son illərdə yeni dövrün tələblərinə uyğun həyata keçirilən uğurlu siyasət davamlı iqtisadiyyatın sənayeləşməsini daha da sürətləndirib. Azərbaycanda qeyri-neft sənayesinin davamlı inkişafında, yerli ehtiyatlardan istifadə etməklə sənaye sahələrinin yaradılması, istehsal prosesinin təşkilində infrastruktur xərclərinin azaldılması, sahibkarlar arasında kooperasiya əlaqələrinin gücləndirilməsi, məşğulluqda sənayenin xüsusi çəkisinin artırılmasında sənaye parkları və sənaye məhəllələri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Ölkəmizdə müasir sənaye müəssisələri, yeni istehsal sahələri yaradılır, daxili tələbatın ödənilməsində yerli məhsulların payı əhəmiyyətli dərəcədə artır, ixrac imkanları genişlənir. Bütün bunlar isə sənayenin mütərəqqi metodlar və müasir texnologiyaların tətbiqi ilə inkişaf etdirilməsi sayəsində reallaşır. Ölkəmizdə Sumqayıt Kimya Sənaye, Balaxanı, Qaradağ, Mingəçevir və Pirallahı sənaye parkları, Sumqayıt Texnologiya Parkı, Yüksək Texnologiyalar Parkı və Mingəçevir Yüksək Texnologiyalar Parkı, Neftçala, Masallı sənaye məhəllələri fəaliyyət göstərir.
Prezident İlham Əliyev 2021-ci ildə Sumqayıta səfəri zamanı televiziyaya müsahibəsində vurğulayıb ki, yerli istehsal canlanır, yeni iş yeri yaradılır və iqtisadiyyatımızın şaxələndirilməsi təmin edilir. Yeni "sulfat turşusu istehsalı" zavodunun fəaliyyətə başlaması ilə idxal yerli istehsalla əvəz olunacaq. Müəssisənin məhsullarının Gürcüstan və Rusiyaya ixrac edilməsi də planlaşdırılır. Sumqayıtda şüşə tara məhsullarının və vərəqə şüşənin istehsalı qeyri-neft sektorunun bu məhsullara tələbatını təmin edəcək, məhsulların ixrac potensialı da artacaq. Yeni müəssisələrin yaradılmasının həm ölkə, həm də Sumqayıt şəhərinin inkişafı üçün çox böyük əhəmiyyəti var. Sumqayıt hazırda nəinki Azərbaycanın, Cənubi Qafqazın ikinci böyük sənaye şəhəri və müasir sənaye mərkəzidir. Son illər ərzində Sumqayıtda yaradılmış bütün müəssisələr ən yüksək ekoloji standartlara cavab verir. Müasir texnologiyaların və qabaqcıl təcrübənin tətbiqi sayəsində ölkəmizdə sənayeləşmə sürətlə inkişaf edib, metallurgiya, maşınqayırma, kimya, inşaat materiallarının istehsalı, qida və digər ənənəvi sənaye sahələri genişləndirilməklə yanaşı, yeni sənaye sahələri yaradılıb, respublikamızda bir sıra sənaye məhsulları üzrə özünütəminetmə səviyyəsi yüksəlib. Azərbaycanın sənaye və iqtisadi inkişafla bağlı planları genişdir.
Ölkə başçısının postmüharibə dövrü üçün müəyyən etdiyi yeni hədəfləri də xüsusi qeyd etmək lazımdır. İşğaldan azad olunmuş torpaqların bərpası dövlət siyasətində xüsusi yer tutur. O torpaqların böyük potensialı var. Bərpaolunan enerji növləri, qiymətli təbii sərvətlər, qızıl, mis yataqları, çaylar, su anbarları, kənd təsərrüfatı üçün münbit torpaq, turizm imkanları mövcuddur. Azad olunmuş bölgələr gələcək inkişafımızın aparıcı qüvvəsinə çevriləcək. Azərbaycanın inkişafı üçün yeni dövr başlayıb. Dövlət başçısının təşəbbüsü və dəstəyi ilə həyata vəsiqə alan aqroparklar ölkəmizdə fəaliyyət göstərən kiçik və orta sahibkarların dəstəklənməsinə, qeyri-neft sektorunun davamlı inkişafının təmin edilməsi və əhalinin istehsal sahəsində məşğulluğunun artırılmasına xidmət edir. 30 ilə yaxın dövr ərzində işğal altında qalan ərazilərin azad edilməsi Azərbaycana iqtisadi imkanlarını daha da genişləndirməyə əlverişli şərait yaradıb. İşğaldan azad edilən ərazilərin sənaye potensialı kifayət qədər yüksəkdir. Artıq bu ərazilərdə yaradılan "Ağdam", "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" sənaye parklarına böyük maraq var. Qeyd edək ki, Ağdamda yaradılan sənaye parkı Azərbaycan ərazisində beşinci, "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" sənaye parkı isə altıncıdır. Bu belə deməyə əsas verir ki, azad edilən ərazilərin sənaye imkanları yaxın zamanlarda ölkə iqtisadiyyatına əlavə dəyər qatacaq. Azərbaycan Prezidenti bildirib ki, Qarabağ zonasında da sənaye parkları yaradılır: "Qarabağ zonasında mütləq belə müəssisələr yaradılmalıdır ki, insanları biz işlə təmin edək. Həm də ki, bu zonanın potensialından maksimum dərəcədə istifadə edək".
Cəbrayıl rayonu ərazisindəki "Araz Vadisi İqtisadi Zonası" Sənaye Parkı da ölkə iqtisadiyyatının inkişafına hesablanmış layihədir. Çünki Şərqi Zəngəzur iqtisadi rayonunun cənubunda, tarixi Xudafərin körpülərinin olduğu istiqamətdə sərhəd-gömrük keçid məntəqəsinin açılması sənaye parkının fəaliyyətə başlaması ilə daha da səmərəli olacaq. Sənaye parkı 200 hektar ərazini əhatə edir. Ərazi kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı, sənaye, sosial və texniki zonalara bölünüb. Parkda "KAMAZ Azərbaycan Lizinq" MMC ilə "Gəncə Avtomobil Zavodu" İstehsalat Birliyinin birgə servis mərkəzinin təməli qoyulub. Regional servis mərkəzində "KamAZ" ilə yanaşı, digər yük avtomobilləri, eləcə də kənd təsərrüfatı texnikalarına, o cümlədən traktor və kombaynlara texniki servis xidməti göstəriləcək. "Araz Vadisi İqtisadi Zonası'' Sənaye Parkında gigiyenik məhsullar, xüsusi təyinatlı texnikalar və metal məmulatlar istehsal ediləcək. Gələcəkdə sənaye parkında logistika və anbar kompleksləri, TIR parkı, topdan və pərakəndə satış obyektləri, müxtəlif istehsal və xidmət müəssisələrinin fəaliyyəti nəzərdə tutulur. Bu sənaye parkında bitkiçilik, dağ-mədən məhsulları istehsal ediləcək. Ağdam Sənaye Parkında sintetik xalça, dəmir-beton məmulatları, uniforma, xüsusi və fərdi geyimlər, dam örtükləri, havalandırma və yanğınsöndürmə avadanlıqları, eləcə də divar kağızları və süd məhsullarının istehsalı nəzərdə tutulur. Əlverişli investisiya imkanlarına malik olan bu sənaye parkları regionun iqtisadi potensialının reallaşdırılması və ölkə iqtisadiyyatına reinteqrasiyası üçün mühüm mexanizmdir. Sənaye parklarında yalnız innovativ texnologiyalara əsaslanan sənaye sahələri fəaliyyət göstərəcək. "Azərbaycan Respublikasının 2022-2026-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişaf Strategiyası"nın reallaşması, həmçinin işğaldan azad edilmiş ərazilərə "Böyük Qayıdış"ın təmin olunması biznes mühitində ciddi dəyişikliklərə səbəb olacaq və azad edilmiş ərazilərimizin reinteqrasiyası iqtisadiyyata böyük dinamiklik gətirəcək.
M.MUSTAFAYEV,
"Respublika".
