10 dekabr

Azərbaycanda olan hadisələr

1922 – Birinci Zaqafqaziya Sovetlər qurultayı başlayıb.

1933 – Mir Cəfər Bağırov Azərbaycan Kommunist (bolşevik) Partiyasının birinci katibi seçilib.

2003 – İran azərbaycanlısı Şirini Əbadi insan hüquqları sahəsində Nobel mükafatı alıb. O, tarixə bu mükafatı alan ilk müsəlman qadın kimi düşüb.

2020 – İkinci Qarabağ Müharibəsində Azərbaycanın qələbəsi şərəfinə Bakıda hərbi parad keçirilib.

Dünyada olan hadisələr

1817 – Missisipi ABŞ-nin 20-ci ştatı olub.

1848 – III Napoleon Fransa taxt-tacına sahib olub.

1901 – Alfred Nobelin ölümünün beşinci ildönümündə Stokholmda ilk dəfə “Nobel” mükafatları təqdim edilib. Nobelin vəsiyyətinə görə, bu mükafat elm adamlarından yalnız riyaziyyatçılara verilmir.

1903 – Antuan Anri Bekkerel, Pyer və Mariya Kürilər fizika sahəsində Nobel mükafatı alıblar

1904 – Rus fizioloqu Pavlov Nobel mükafatı alıb.

1929 – Moskvada keçirilən zərbəçi briqadaların I qurultayı başa çatıb.

1944 – SSRİ və Fransa arasında qarşılıqlı yardım və əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanıb.

1948 – BMT Baş Assambleyası "İnsan hüquqları Bəyannaməsi"ni qəbul edib.

1958 – Moskvada Məhəmməd Füzulinin 400 illiyi keçirilib.

1975 – Sovet İttifaqı dissidenti akademik Andrey Saxarov Nobel mükafatı alıb.

1991 – 12 Avropa dövləti arasında Maastrixt sazişi imzalanıb. 1 yanvar 1992-də qüvvəyə minən saziş Avropa İttifaqının qanuni əsasını qoyub.

1996 – Cənubi Afrika Respublikasında yeni konstitusiya qəbul edilib və bununla da aparteid rejimi başa çatıb.

2005 – Sosoliso Airlines şirkətinə məxsus DC-9 sərnişin təyyarəsinin Port-Xarkort (Nigeriya) beynəlxalq hava limanına enişi zamanı qəzaya uğraması nəticəsində 108 nəfər həyatını itirib.

2008 – Moskvanın və bütün Rusiyanın Patriarxı II Aleksi dəfn olunub.

2016 – İstanbulda Vodafone Arena yaxınlığında PKK-nın təşkil etdiyi terror aktları nəticəsində 48 nəfər həlak olub, 166 nəfər yaralanıb.

2017 – İraq Şam İslam Dövləti İraqda məğlub olub.

2021 – ABŞ-ın cənubunda və qərbində başlayan güclü tornadolar nəticəsində 100-ə yaxın insan həyatını itirib.

Doğumlar

1916 – Firuzə Bədirbəyli, Azərbaycan teatr aktrisası, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1971) (ö.1992).

1918 – Gülxar Həsənova, Azərbaycan opera müğənnisi (soprano), Azərbaycan SSR xalq artisti (1982) (ö. 2005).

1924 – Nəbi Xəzri, Azərbaycan şairi, nasir, dramaturq, publisist, tərcüməçi, ssenarist, 1945-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycan SSR xalq şairi (1984), SSRİ (1973) və Azərbaycan SSR (1982) Dövlət mükafatları laureatı (ö. 2007).

1974 – Ramiz Cəfərov, Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı, İkinci Qarabağ müharibəsinin iştirakçısı, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı (2020-ci il noyabrın 6-da Şuşa döyüşləri zamanı şəhid olub).