Həyatı bir xalçaya bənzətsək, qadınlar bu əsərin ən canlı rəngləri olardı. Cəsarət, möhkəmlik və sonsuz sevgi simvolu olan qadınlar dünyamızı işıqlandıran varlıqlardır. Hər il 8 Martda dünyanın hər yerində Beynəlxalq Qadınlar Günü qeyd edilir. Qadınlar bütün dünyada cəmiyyətlərin, o cümlədən mədəniyyətlərin formalaşmasında mühüm rol oynayıblar.

Qadınlar ən şiddətli fırtınalara meydan oxuyan, bütün çətinliklərə dözərək qar-qış demədən qətiyyətlə ləçək açan çiçəklərdir. Qadın sevgisi yer üzünü sığallayan zərif meh kimi, dünyanın hər yerinə ümid və şəfqət toxumları səpir. Onların gülüşləri yer üzünü bəzəyir, qadınlar hər addımı ilə bəşəriyyəti daha parlaq sabaha doğru istiqamətləndirir. Bununla belə, qadınların güclü görünüşünün altında həssaslıqla döyünən zərif bir ürək yatır. Onlar  dünyanın ağırlığını çiyinlərində daşıyır, lakin ruhları buludların üzərində əzəmətli qartal kimi uçur.

Beynəlxalq Qadınlar Gününün tarixi daha yaxşı iş şəraiti, seçki hüququ və ümumi sosial islahatları müdafiə edən qadın hərəkatları ilə xatırlanan XX əsrin əvvəllərinə gedib çıxır. İlk Milli Qadınlar Günü 1909-cu ildə ABŞ-ın Nyu-York şəhərində tikiş fabriki işçilərinin tətilindən ilhamlanaraq qeyd edilib. İdeya beynəlxalq miqyasda geniş vüsət alıb və Avstriya, Danimarka, Almaniya və İsveçrədə Beynəlxalq Qadınlar Gününün 1911-ci ildə təsis edilməsilə nəticələnib. O vaxtdan Beynəlxalq Qadınlar Günü bütün qitələrdə hökumətlər, təşkilatlar və fərdlər tərəfindən tanınan qlobal əhəmiyyətli bir günə çevrilib. 8 Mart tarixi cəmiyyətləri bütün dünyada qadın və qızların üzləşdiyi davamlı bərabərsizlikləri və maneələri aradan qaldırmağa çağırır.

Təəssüf ki, dünyanın bir çox yerində gender bərabərsizliyi hələ də aktualdır. Əgər bütün dünyada bərabərlik və ədalət təmin edilsə, onda hər bir qadın öz işığı ilə cəmiyyəti aydınladacaq. Milli dəyərləri özündə birləşdirən Azərbaycan qadını öz dilinin, mədəniyyətinin, mənəviyyatının dayaq sütununa çevrilib, keçmiş nəsillərin irsini özündə yaşadıb. Hələ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə qadınların seçmək və seçilmək hüququ qazanması onların ictimai-siyasi həyatda fəal iştirakının başlanğıcı olub. Daha sonra ulu öndər Heydər Əliyev kimi şəxsiyyətin güclü rəhbərliyi ilə qadınlar cəmiyyətin bütün sahələrində mühüm rol oynayıb, ölkənin sosial-iqtisadi və mədəni inkişafına öz töhfələrini veriblər. Qadınların iştirakı müxtəlif sektorları, o cümlədən vətəndaş cəmiyyətinin qurulmasına töhfə verən sahələri əhatə edir. Dövlət siyasəti və qanunvericilik tədbirləri qadınların cəmiyyətdə və idarəçilikdə rolunun artırılmasına, onların hüquqlarının müdafiəsi və təşviqinə üstünlük verir. Qeyd edək ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 28 üzvdən ibarət COP29 İqlim Komitəsinin heyətində 12 qadın təmsil olunur. Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın Azərbaycan qadınının həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq aləmdə nüfuzunu yüksəldən çoxşaxəli fəaliyyəti də bu səlahiyyətlərin nəticəsidir.

Hər il Beynəlxalq Qadınlar Günü müxtəlif kampaniyalar, gender bərabərliyinin təşviqinə və qadınların səlahiyyətlərinin artırılmasına yönəlmiş tədbirlərlə qeyd olunur. Beynəlxalq Qadınlar Gününün mövzusu cari qlobal çağırışları və prioritetləri əks etdirməklə hər il dəyişir. Son illərdəki mövzular gender bərabərliyi, qadınların iqtisadi səlahiyyətlərinin artırılması, qadınlara qarşı zorakılığa son qoyulması, qadınların liderliyinin və siyasi iştirakının təşviqi kimi məsələlərə yönəlib. BMT 2024-cü il 8 Mart üçün "Qadınlara sərmayə qoyun: tərəqqini sürətləndirin" başlığı ilə çıxış edib. Burada qeyd edilir ki, əgər biz firavan iqtisadiyyatlar və sağlam planet yaratmaq istəyiriksə, həyatın bütün aspektlərində gender bərabərliyinə və qadınların rifahına nail olmaq həmişəkindən daha vacibdir.

Siyasətdən elmə, sənətdən ictimai fəallığa qədər həyatın bütün sahələrində qadınlar böyük nailiyyətlər əldə edib. Mariya Küri kimi qabaqcıl elm adamlarından İndira Qandi kimi dövlət liderlərinə qədər qadınlar davamlı olaraq onlara qarşı çıxan qüvvələrlə mübarizə aparıb. Onların cəsarəti, qətiyyəti gələcək nəsilləri böyük arzular üçün daha da irəli getməyə ruhlandırıb. Qlobal səhnədə qadınların nailiyyətlərini qeyd etməklə yanaşı, müxtəlif mədəniyyətlərdən olan qadınların töhfələrini vurğulamaq vacibdir. Məsələn, Azərbaycan qadınları öz ölkələrinin tarixinin və mədəniyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynayıb, müxtəlif sahələrdə fərqləniblər. İstedadlı şairə Natəvanın yaradıcılığı bu gün də oxucuları ruhlandırmaqda davam edir. Onun zərifliyi və duyğu dərinliyi ilə seçilən poeziyası Azərbaycanın zəngin mədəni irsini əks etdirib və ölkəmizə ədəbiyyat nəhəngləri sırasında yer qazandırıb. İdman sferasında Olimpiya çempionu Zemfira Meftahətdinova Azərbaycan qadınları üçün cığır açıb. O, kişilərin üstünlük təşkil etdiyi idman növündə stereotiplərə qarşı çıxıb və maneələri aşıb, saysız-hesabsız gənc qızları arzularını həyata keçirməyə ruhlandırıb. Sona xanım Vəlixan 1908-ci ildə Peterburq Tibb İnstitutunu bitirib və Azərbaycanda ilk ali təhsilli həkim qadın olub. O, Azərbaycan Tibb İnstitutunun kafedra müdiri, Azərbaycan ET Oftalmologiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, Azərbaycan Oftalmoloqlar Cəmiyyətinin sədri vəzifələrini icra edib.

Qadınlarımız öz uğur hekayələri ilə nümunədir. Onlar hər zaman  hörmətə layiqdirlər.

Nurcan SÜLEYMANOVA,

"Respublika".