2018-ci il 26 iyun. Bakı. Azadlıq meydanı. Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin yaradılmasının 100 illiyinə həsr olunmuş hərbi parad. Güc nazirliklərinin, eləcə də Türkiyə Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 4 min nəfərdən ibarət şəxsi heyəti də Azadlıq meydanındadır. Dövlət başçısı cənab İlham Əliyevin, birinci xanım Mehriban Əliyevanın, dövlət xadimləri və xarici qonaqların dayandığı tribunanın önündən hərbi təyinatlı qüvvələrin parad heyəti keçir. Paradda müasir zirehli texnika nümunələri, raket və artilleriya qurğuları, hava hücumundan müdafiə vasitələri nümayiş etdirilir. Döyüş təyyarələrinin pilotları səmada öz məharətini göstərir, Bakı buxtasında isə hərbi dəniz qüvvələrinin gəmiləri düzülmüşdü. Həm müasir silah və texniki vasitələrlə təchizat, həm də təhlükəsizlik baxımından peşəkarlıq meyarlarına tamamilə uyğun olan ordumuzun keçidi hər kəsdə qürur doğurur.

Ordumuz Ermənistan tərəfindən həyata keçirilən təxribatlar zamanı dəfələrlə öz gücünü göstərmiş, özünün uğurlu əməliyyatları ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin dünyanın ən güclü orduları sırasında yer almağa layiq olduğunu sübuta yetirmişdi. Ali Baş Komandan İlham Əliyevə raport verilir: Azərbaycan Ordusu qarşısına qoyulmuş tapşırıqları yerinə yetirməyə hər an hazırdır.

Azərbaycan Prezidenti hərbçilərə və qonaqlara müraciət edərək deyir: "Bu gün, sözün əsl mənasında tarixi bir gündür, Türkiyə-Azərbaycan birliyi, Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığı günüdür. Biz bu nəslin nümayəndələri bu günü yaşadırıq, yaşadacağıq. Bu gün bütün dünya görür ki, Türkiyə və Azərbaycan bir yerdədir, bütün dünya görür ki, bizim sarsılmaz dostluğumuz, qardaşlığımız əbədidir". Öz növbəsində Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan qeyd edir: "Azərbaycanın sevinci bizim sevincimizdir, qüruru bizim qürurumuzdur, dərdi, ağrısı, problemi də bizim problemimizdir... Azərbaycanın ən böyük problemi olan Dağlıq Qarabağ məsələsi bizim üçün də eyni dərəcədə ağrılı problemdir. Türkiyə olaraq problemin həlli üçün Azərbaycanın göstərdiyi səyləri sonadək dəstəkləməyə davam edəcəyik".

Azərbaycan Ordusunun qarşısına qoyulan tapşırığı yerinə yetirməyə isə cəmi 44 gün vaxt lazım gəldi. O möhtəşəm paraddan 2 il 3 ay sonra düşmənin növbəti təxribatının qarşısı layiqincə alındı. 2020-ci il dekabrın 10-da Azadlıq meydanı daha bir izdiham yaşadı. Düşmən üzərində qələbəmizi Azərbaycan ordusu yenə də Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilə birgə qeyd etdi.

Birinci Qarabağ müharibəsi nəticəsində öz torpaqlarının 20 faizini itirən Azərbaycan Respublikası 1994-cü ildə imzalanmış Bişkek protokolundan sonra BMT Təhlükəsizlik Şurasının işğalçı qüvvələrinin qeyd-şərtsiz Azərbaycan torpaqlarından çıxarılmasını nəzərdə tutan qərarlarının icra olunması üçün Ermənistan Respublikası ilə müxtəlif beynəlxalq qurumlar çərçivəsində uzunmüddətli diplomatik danışıqlar apardı. Beynəlxalq təşkilatların sülh platformaları ilə yanaşı, Azərbaycan region ölkələrinin də münaqişənin həlli istiqamətindəki təşəbbüslərində yaxından iştirak edirdi. Lakin uzun illər ərzində aparılan sülh danışıqları nəticəsiz idi.

2020-ci ilin iyul ayında ermənilər Azərbaycan-Ermənistan dövlət sərhədinin Tovuz istiqamətində əlverişli mövqeləri ələ keçirmək məqsədilə artilleriya atəşindən istifadə edərək hücuma keçməyə cəhd göstərsə də, buna müvəffəq ola bilmədi. Avqust ayında təmas xəttinin Goranboy rayonu istiqamətində Ermənistan silahlı qüvvələrinin diversiya-kəşfiyyat qrupu təxribat törətməyə cəhd göstərmiş, lakin görülən tədbirlər nəticəsində itki verərək geri çəkilmiş və qrupun komandiri baş leytenant Qurgen Alberyan əsir götürülmüşdü.

Birbaşa hərbi təxribatlarla yanaşı, Ermənistan tərəfindən beynəlxalq hüquqi prinsiplərə zidd olaraq, Azərbaycan Respublikasının işğal altındakı ərazilərinə çox sayda VPG, PKK terrorçularının, o cümlədən Beyrut limanında baş tutan partlayışlardan sonra minlərlə Livan ermənisinin köçürülməsi münaqişəni daha da alovlandırdı. Ermənistanın bu və ya digər hərəkətləri danışıqlar prosesindən tamamilə imtina etməsi anlamına gəlirdi.

2020-ci il sentyabrın 25-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyasının ümumi debatlarında videoformat çıxışında Ermənistanın son təxribatları nəticəsində azərbaycanlı hərbçilərin və mülki vətəndaşın həlak olması, habelə mülki infrastruktura vurulan ciddi ziyan qeyd olunmuş, o cümlədən Azərbaycan Prezidenti iyulun 17-dən etibarən sentyabr ayına qədər hərbi yük təyyarələri ilə Ermənistana min tondan artıq hərbi avadanlığın daşındığını bildirmişdir.

2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin atəşkəs rejimini kobud şəkildə pozmasına cavab olaraq həmin gün Azərbaycan Ordusu erməni təxribatlarının qarşısını almaq üçün əks-həmlə əməliyyatlarına başlamış və respublika ərazisində hərbi vəziyyət elan olunmuş, sentyabrın 28-də ölkədə qismən səfərbərlik elan edilmişdi. Azərbaycan Ordusunun sarsıdıcı zərbələri qarşısında duruş gətirə bilməyən işğalçı ölkənin ordusunun müdafiə səddi qısa zaman ərzində yarıldı. Başlanğıcda bir sıra kəndləri və strateji yüksəklikləri işğaldan azad edən ordumuz oktyabrın 4-də Cəbrayıl, 17-də Füzuli, 20-də Zəngilan, 25-də Qubadlı və noyabrın 8-də Şuşa şəhərini işğaldan azad etdi. Döyüşlərin gedişi zamanı ümumilikdə uzun illər işğal altında olmuş 300-dək yaşayış məntəqəsi, o cümlədən Tərtər, Xocavənd, Xocalı rayonlarının böyük bir hissəsi döyüş meydanında azad edildi.

Hərbi əməliyyatlar zamanı qazanılmış qələbələr, xüsusilə Qarabağın tacı olan Şuşanın düşmən əsarətindən qurtarılması müharibənin taleyində həlledici rol oynadı. Belə ki, Şuşa işğaldan azad olunandan cəmi bir gün sonra Azərbaycan Ordusu daha 70-dən çox yaşayış məntəqəsini azad etdi və bununla da düşmənə son zərbəni vurdu. Məhz bundan sonra Ermənistan öz məğlubiyyətini etiraf edərək kapitulyasiya aktını imzalamağa, Kəlbəcər, Ağdam və Laçın rayonlarını Azərbaycana qaytarmağa məcbur oldu.

Noyabrın 10-da Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan liderləri münaqişə zonasında atəşin və bütün hərbi əməliyyatların tam dayandırılması barədə Bəyanat imzaladılar.

Azərbaycan xalqının əzmi və iradəsi, dövlətimizin iqtisadi gücü, müasir ordu quruculuğu və xalq-Prezident birliyi ölkəmizin qələbəsini təmin edən mühüm amillər oldu. Xalqımız öz Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə şanlı qəhrəmanlıq salnaməsi yazaraq özünün qalib xalq olduğunu bütün dünyaya sübut etdi və düşmən üzərində tarixi Zəfər çaldı.

"Dəmir yumruq" əməliyyatı adı ilə Azərbaycanın yeni tarixinə yazılan Vətən müharibəsində rəşadətli Ordumuzun Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazandığı böyük Qələbə müasir Azərbaycan dövlətinin hərbi qüdrətinin və Azərbaycan xalqının qələbə əzminin əyani təsdiqidir. Ölkəmiz öz iqtisadi və siyasi iradəsini Zəfər paradı ilə də nümayiş etdirdi.

Paradda Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin üç min nəfərlik şəxsi heyəti ilə yanaşı, türk hərbçilərinin, habelə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın və həyat yoldaşının birlikdə iştirakı, onun Qarabağın işğaldan azad olunması münasibətilə bağlı təbriki, qədim, əbədi və əzəli torpaqlarımızda Azərbaycan bayrağının dalğalanmasını qeyd etməsi, ordumuzun gücünü vurğulaması ulu öndər Heydər Əliyevin "bir millət, iki dövlət" şüarının bir daha öz təsdiqini tapmasının, Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin yüksək səviyyədə olduğunun göstəricilərindəndir.

Paradın açılışı zamanı Prezident İlham Əliyevin "Vətən müharibəsinin ilk günlərindən, daha doğrusu, ilk saatlarından biz Türkiyənin dəstəyini hiss edirdik...". "Mənim qardaşım demişdir ki, bu müharibədə Azərbaycan haqlıdır, demişdir ki, Azərbaycan tək deyil və Türkiyə hər zaman Azərbaycanın yanındadır" sözləri iki ölkə arasında birliyin, qardaşlığın təzahürüdür.

Qədim köklərə malik bu iki dövlətin bir amal ətrafında birləşməsi haqqın, ədalətin bərpasında Azərbaycana, xalqımıza böyük kömək oldu. İkinci Qarabağ savaşı xalqlarımızın ortaq şanlı tarixidir.

Zümrüd QURBANQIZI,

"Respublika".