Helikopter Tutma və Transfer Sisteminin ilk dəfə yerli istehsalı

Türk döyüş gəmilərində istifadə edilən və embarqoya məruz qalan Helikopter Tutma və Transfer Sistemi ilk dəfə Türkiyədə yerli və milli qaynaqlarla istehsal edilib. Sistem Türkiyənin ilk milli freqatı olan TCG İstanbulda quraşdırılıb və bütün qəbul sınaqlarını tamamlayıb və Türkiyə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin inventarına daxil edilib.

STM Müdafiə Texnologiyaları Mühəndislik və Ticarət A.Ş. hərbi dənizçilik sahəsində lokallaşdırma və milliləşdirmə uğurlarına yenisini əlavə edib. Qeyd edək ki, Daha əvvəl Türkiyə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmilərində istifadə üçün Kanadadan alınmış və Kanada hökumətinin tətbiq etdiyi embarqo səbəbiylə fəaliyyətini dayandırmışdı.

Helikopterlərin tutulması və ötürülməsi sistemində helikopterlərin gəmiyə təhlükəsiz enişini, fiksasiyasını təmin etmək, anqara yedəkləmək, anqardan platformaya aparmaq və helikopteri təhlükəsiz endirmək üçün avadanlıq var. Kameralar və helikopterə quraşdırılmış lazer sistemi kimi alt komponentlərdən istifadə edilən sistemdə görüntü işlənməsi ilə helikopterin mövqeyi anında hesablanır. Bu hesablanmış məlumat sürətli tutma vasitəsini düzgün mövqedə saxlasa da, eyni zamanda helikopteri düzgün bucaq altında saxlayan pilot mövqe işıqlarına əmr verir və helikopter platformasında müəyyən bir ərazidə eniş etməyə imkan yaradır. Helikopter gəminin göyərtəsinə enən kimi tez tutma qurğusunun pəncəsi qəfil hərəkət edir və helikopteri tutur və təhlükəsizləşdirir. Beləliklə, helikopter gəminin göyərtəsində sürətli tutma maşını ilə bərkidilir. Bütün bu əməliyyatlar zamanı eniş sahəsində heç bir şəxsi heyətin olmasına ehtiyac qalmır. Tək bir heyət nəzarət-buraxılış məntəqəsindən prosesi təhlükəsiz şəkildə həyata keçirə bilər.

Layihə 2021-ci ilin may ayında STM Müdafiə Texnologiyaları Mühəndislik və Ticarət A.Ş. ilə Altınay Müdafiə Texnologiyası arasında imzalanıb. Texniki araşdırmalar və dizayn fəaliyyətləri nəticəsində istehsalı 2022-ci ilin mart ayında başlayan yerli sistem, ilk dəfə ötən ilin sentyabrında istismara verilib və dekabr ayında zavod qəbul sınaqları həyata keçirib. STM-in əsas podratçısı olduğu ilk milli freqat TCG İSTANBUL (F-2023) aprel ayında təhvil verilən Helikopter Tutma və Ötürmə Sisteminin quraşdırılması və inteqrasiyası STM-in koordinasiyası ilə uğurla həyata keçirilib. Sistemin liman qəbul sınaqları SSB və Hərbi Dəniz Qüvvələri Komandanlığı nümayəndələrinin iştirakı ilə uğurla başa çatıb.

2023-cü ilin avqust ayında "İlk Əməliyyat Hazırlıq Testləri"nin uğurla başa çatması ilə Türkiyə Hərbi Dəniz Qüvvələrinə məxsus SH-70 Sea Hawk helikopteri, 2023-cü ilin sentyabr ayında milli helikopter tutma sistemindən istifadə edərək gəmidə ilk yerləşdirmə sınağını uğurla həyata keçirib. Sistem platformada SH-70 Sea Hawk helikopterinin mövqeyini müvəffəqiyyətlə müəyyən edib və ''Helicopter Capture Vehicle'' ilə helikopteri avtomatik izləyib. Sınaqların kritik və son mərhələsində SH-70 Sea Hawk helikopteri gəmiyə yaxınlaşaraq sistemin verdiyi vizual eniş dəstəyi ilə göyərtəyə uğurlu eniş edib. Daha sonra helikopter sistem tərəfindən mühafizə olunub və anqara köçürülüb. Bütün qəbul testlərini tamamlayan yerli sistem TCG İstanbul ilə Türk Dəniz Qüvvələrinin inventarına daxil olub.

Bununla bağlı açıqlama verən STM-in baş direktoru Özgür Güleryüz Türkiyənin tam müstəqil müdafiə sənayesi hədəfləri istiqamətində daha bir mühüm uğura imza atdıqlarını bildirib. O deyib: "Güclü yerli ekosistemimizlə embarqoya məruz qalan kritik bir sistemi lokallaşdırdıq, Türkiyə müdafiə sisteminə gətirdik. Altınay Müdafiə Texnologiyası ilə birlikdə inkişaf etdirdiyimiz Helikopter Tutma və Transfer Sistemi sayəsində əhəmiyyətli bir qabiliyyət əldə etdik və bu sahədə xarici ölkələrdən asılılığımıza son qoyduq. Çox qısa müddətdə hazır olan yerli sistemimizi ilk olaraq TCG İstanbula inteqrasiya etdik. Bundan sonra Türkiyə Hərbi Dəniz Qüvvələrinin gəmilərində və xaricə həyata keçirdiyimiz yerüstü ixrac layihələrində, yerli Helikopter Tutma və Transfer Sistemimizdən yararlana biləcəyik".