Regionu barıt çəlləyinə çevirmək cəhdləri iflasa uğrayır
"Özünü yalandan insan haqlarının və beynəlxalq hüququn müdafiəçisi kimi qələmə verən Fransa hələ də digər ölkələrin işlərinə qarışır... Təəssüf ki, Fransa Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində erməni separatizmini dəstəkləyərək, geosiyasi rəqabət, xarici hərbi mövcudluq və "Orientalizm" müstəmləkəçilik siyasəti ilə Cənubi Qafqaz regionunda da eyni mənfur təcrübəni tətbiq etməyə çalışır".
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu fikirləri Qoşulmama Hərəkatının Əlaqələndirmə Bürosunun nazirlər görüşündə bölgədəki vəziyyətlə bağlı danışarkən söyləyib.
Son vaxtlar Fransa rəhbərliyi diqqəti ölkədə mövcud olan sosial-iqtisadi problemlərdən başqa istiqamətlərə yönəltməyə çalışır. 30 ilə yaxın müddətdə Ermənistanla Azərbaycan arasında olan münaqişənin həllinə maneçilik törədən bu ölkə regionda beynəlxalq hüququn bərqərar olunmasına, Azərbaycanın torpaqlarının azad edilməsinə və sülh yaranmasına imkan verməyib. İndi də regionda sülh bərqərar ola bilər deyə təşvişə düşüb. Təəssüf ki, Ermənistanın əsas müttəfiqləri dünyada terroru dəstəkləyən dövlətlər kimi tanınır. Fransa da bu cür dövlətlərlə əməkdaşlıq edir. Onun Orta Şərqdə terror aktları həyata keçirən və Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin sonunu istəməyən İranla da mövqeyi eynidir.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycanla İran arasında müəyyən gərginlik müşahidə edilirdi. Tərəflər arasında münasibətlər məhz Azərbaycanın tarixi Zəfərindən sonra daha da gərginləşib. İran Azərbaycana qarşı fasiləsiz hərbi təhdidlər nümayiş etdirir, din təmsilçilərinin hücumları da səngimir. Çünki İran Ermənistanın məğlubiyyətini öz məğlubiyyəti kimi görür. Buna qarşı da müəyyən tədbirlər həyata keçirir. Azərbaycanın regionda nüfuzunun artması, xalqımızın yeni milli kimlik qazanması, özünün tarixi kodlarını, şüurunu dərk edərək yeni statusda bölgədə də uğur qazanması İrandakı hakimiyyət təmsilçilərini narahat edir. Prezident öz açıqlamalarında vurğulamışdı ki, biz qələbəmizi bir neçə dövləti qarşımıza alaraq əldə etdik. Buna baxmayaraq, mübarizə davam edir. Bölgədə gedən təhlükəsizlik, əks-kəşfiyyat və s. prosesləri peşəkarlıqla bilən ölkə rəhbəri hansı hədəflərə işarə etdiyini yaxşı bilir.
İran Azərbaycanın uğurlarına daim qısqanclıqla yanaşıb. Bu, istər Azərbaycanda din pərdəsi altında radikal qruplaşmaların yaradılmasında və qızışdırılmasında, istər rəsmi şəxslərin zaman-zaman Azərbaycanın suverenliyini və mövcudluğunu şübhə altına alan bəyanatlar səsləndirməsində, istər Azərbaycanın Qarabağ bölgəsini işğal altında saxlamış Ermənistanla sıx siyasi-iqtisadi əməkdaşlıq qurmasında, istərsə də Azərbaycanın Vətən müharibəsində qələbəsindən sonra ölkəmiz üçün yaranmış yeni əlverişli geosiyasi reallığı qəbul etməməsində özünü büruzə verir.
Vətən müharibəsinin gedişində dəfələrlə İran-Ermənistan sərhədində yük maşınları ilə hərbi təyinatlı məhsulların daşınmasını əks etdirən videogörüntülər yayılmışdı. Digər tərəfdən, müharibə zamanı üçüncü ölkələrin Ermənistana göndərdiyi hərbi yardımlar da Gürcüstanın hava məkanını bağlaması səbəbindən İran ərazisindən Ermənistana çatdırılırdı.
Birinci Qarabağ müharibəsində olduğu kimi, İkinci Qarabağ müharibəsində də İran Ermənistan üçün siyasi, hərbi və iqtisadi "nəfəslik" funksiyalarını üzərinə götürmüşdü. 2021-ci ildə "Daşnaksütyun" partiyasının Tehran ofisinin rəhbəri İssak Yunanesyan İran hakimiyyətinin Ermənistana "Bayraktar TB2" dronlarını yerə endirməyə imkan verən radioelektron mübarizə vasitələri təklif etdiyini, lakin erməni tərəfinin buna "yox" cavabı verdiyini söyləmişdi. Müharibə dövründə Azərbaycan Ordusunun aktiv istifadə etdiyi Türkiyə və İsrail istehsalı olan silahlara qarşı effektiv mübarizə vasitələri və texnoloji gücü olmasa da, Tehran hakimiyyəti Ermənistanın məğlub olmaması üçün əlindən gələni etməyə hazır idi.
İran din adı altında Azərbaycanın daxili siyasətilə bağlı casus şəbəkəsi yetişdirir. Bu addım cənub qonşumuzun düşmən münasibətindən irəli gəlir.
Vətən müharibəsinin başa çatması 10 noyabr üçtərəfli Bəyanatla təsdiqləndi. Azərbaycan, Rusiya prezidentləri, Ermənistanın baş naziri bu Bəyanatla üzərlərinə öhdəliklər götürdülər. Rusiya tərəfi müharibədən sonrakı dövrdə vasitəçilik etməyə çalışsa da, bölgədə hələ də sülh bərqərar olmayıb. Rusiyanın vasitəçiliyilə keçirilən görüşlər də fayda vermir. Bölgəyə yerləşdirilən Rusiya sülhməramlıları isə açıq-aşkar ermənilərin maraqlarından çıxış edirlər. Onların nəzarəti altında olan ərazidən Qarabağa silah-sursat, hərbi texnika, hərbi qüvvə daşınırdı ki, bu da bölgədə yeni müharibə cəhdlərini daha da gücləndirir, separatçıları yeni-yeni terror aktlarına təhrik edir. Rusiyanın Ermənistanı silahlandırması ilə bağlı Azərbaycan Prezidenti dəfələrlə vurğulayıb ki, bölgədə sülh istəyən qüvvələr işğalçı ölkəni silahlandırmağa son qoymalıdırlar.
Regionu barıt çəlləyinə çevirmək istəyən qüvvələr arasında Hindistanın da öz payı var. Vətən müharibəsində Ermənistanı dəstəkləyən bu ölkə İrəvanın silahlanmasına da yardım edir. Özünün hərbi arsenalından bəzi silahları Ermənistana satan Hindistan da bölgədə sülh istəmir. Lakin bu dövlətlərin digər istəkləri kimi, regionu barıt çəlləyinə çevirmək cəhdləri də iflasa uğrayacaq...
Zümrüd QURBANQIZI,
"Respublika".
